Het bedrijfsleven kan veel leren uit de wereld van de sport. Het is een cliché, maar daarom niet minder waar. En dat blijkt zelfs te gelden voor de kelder van de Amsterdamse volleybal competitie. Althans, ik trok daar afgelopen week 3 mooie lessen.
Hoe het begon
Twee jaar geleden is mijn volleybalteam en ik bij elkaar geraapt en inmiddels opgeklommen van het ALLERlaagste niveau (6e klasse) naar de ietwat uitdagendere 5e klasse. Echter, we vochten de afgelopen weken tegen degradatie… Vrijdag 6 mei hadden we de kans om ons veilig te spelen, maar we verloren kansloos met 4-0. Een toeschouwer observeerde: “Heren 5 kreeg het al meteen moeilijk en leek meer last van zichzelf te hebben dan van de tegenstander“.
Juist nu het er om ging, speelden we slechter dan ooit! Herkenbare situatie?
We hadden nog één kans, in een rechtstreeks duel. De verliezer zou direct degraderen. Er moest iets gebeuren, maar daarvoor moesten we het eerst begrijpen. Gedurende vijf dagen heb ik mijn hersens er op gebroken. Te rade gegaan bij zowel gevoel als ratio. “Wat gebeurde er met ons? Hoe voelde ik me in het veld? Welk gedrag viel me op?” En langzaam ontdekte ik een patroon… Ik besloot mijn gedachten in een e-mail naar mijn team te verwoorden. Aan het eind van die e-mail vroeg ik aan ons allemaal: Stel jezelf voor morgen eens concreet de vraag:
- Geloof jij oprecht dat al jou teamgenoten in het veld staan om het beste van zichzelf te geven?
- Tolereer je hun fouten en help je mee om die recht te trekken?
- Accepteer je dat de bal gaat zoals ‘ie gaat en dat je een bal die op grond ligt daar niet weg krijgt met de gedachte “Had ik maar…” (of nog minder nuttig “Had hij maar… “)
Een lang verhaal kort: we wonnen! Met glans! En lol! Nou wil ik niet de overwinning op mijn conto schrijven, dat was een oprechte teamprestatie, maar de volgende ochtend, realiseerde ik mij dat deze 3 vragen, volgens mij aardig de algemene basis voor een goede teamprestatie vormen. En daarom wil ik ze graag met je delen. Hoe werkt dat in jouw team?
1. Geloof jij in de juiste en oprechte intentie van je teamgenoten?
Als Sterkamp begeleider leerde ik ooit: “Je gedachten bepalen je gevoel, je gevoel bepaalt je gedrag en jouw gedrag bepaalt hoe anderen op jou reageren. Je eigen gedachten ben je zelf de baas!” Dus hoe jij reageert op de acties van een collega / teamgenoot, wordt bepaald door je gevoelens over die acties (boos, gefrustreerd, blij, trots, etc). Echter, die gevoelens worden bepaald door jouw eigen gedachtes! Wanneer iemand niet helemaal kan presteren, brengt de gedachte “Hij heeft de beste bedoelingen en hij geeft alles wat hij kan” hele andere gevoelens boven, dan de gedachte “Hij loopt de kantjes er van af en het kan hem weinig schelen“. Voel je het verschil?
2. Tolereer jij de fouten van je teamgenoten? En herstel je ze?
Waar gewerkt wordt, worden fouten gemaakt. En waar geleerd wordt, worden nog veel meer fouten gemaakt! Het voordeel van in een team werken, is dat je er niet alleen voor staat. Je kunt elkaars fouten herstellen. Op het moment dat je merkt, dat je fouten mag maken, krijg je meer zelfvertrouwen. En volgens mij is zelfvertrouwen de belangrijkste bron om de voor jou best haalbare prestatie neer te zetten. Wees je er dus van bewust, dat jij het zelfvetrouwen van je collega’s / teamgenoten zeer actief beïnvloedt door de manier waarop je reageert op de dingen die niet helemaal lopen zoals gewenst. Herken je dat?
3. Focus je op het hier en nu?
Het ‘hier en nu’ is de enige situatie die je kan beïnvloeden. Je kan een gemaakte vergissing uit het verleden niet ongedaan maken en je kunt een ongelukje in de toekomst niet voorkomen. De manier waarop je denkt over het verleden, of de toekomst, verandert niets aan de situatie op dat moment. Dit wordt bijzonder mooi geillustreerd door een metafoor die onze coach ons nog op de dag van de wedstrijd mailde (zoals ik al schreef, het was een teamprestatie!). In het artikel schrijft sportpsycholoog Barry Assen:
“Stel je voor dat je van Groningen naar Maastricht wil rijden. In Groningen stap je in de auto en na 100 meter kom je op een kruispunt. Je taak is op dat moment om deze kruising veilig over te steken.
Om dit te kunnen doen, is het van belang dat je goed weet wat er om je heen gebeurt. Je zult daarom je aandacht moeten richten op de zaken die belangrijk zijn om deze taak uit te kunnen voeren. In dit voorbeeld wil dat zeggen dat je moet letten op verkeerstekens, op de weg en op eventuele andere weggebruikers.
Als je de juiste informatie uit je omgeving oppikt, zul je de situatie goed inschatten, waardoor de kans groot is dat je zonder problemen de kruising oversteekt. Hoewel je in je achterhoofd weet dat je eindbestemming Maastricht is, ben je met je gedachten niet bij Maastricht, maar richt je je aandacht op de kruising.”
Tot slot
Misschien open deuren, maar voor mij 3 mooie lessen uit de wereld van de sport. En ik heb ze de afgelopen dagen direct al een paar keer toegepast, zowel in zakelijke situaties als prive. Zoals ik besloot in mijn e-mail naar het team: Als we allemaal drie keer volmondig “ja” kunnen antwoorden op bovenstaande vragen, dan zou het wel eens een mooie pot kunnen worden! … of we nou winnen of verliezen…. Ik ben benieuwd wat er gebeurt als jij jezelf deze vragen stelt over het werken binnen jouw team, zakelijk of prive. Wil je jouw ervaringen hieronder met me delen?